در دوره ناصرالدینشاه (1264ـ1313)، جرقویه بلوکی از توابع اصفهان بود. قسمت علیای آن شش فرسخ در دَه فرسخ و آبادیهای مهم آن حسنآباد، دستجرد، مالاورجرد (مالْ واجرد)، رامشه و اسفنداران بود و محصولاتی از قبیل گندم، حبوبات، خشخاش، هندوانه و خربزه در آن به عمل میآمد. قسمت سفلای آن شش فرسخ در شش فرسخ و آبادیهای معروف آن محمدآباد، نیکآباد، حسینآباد، آذرخواران، سیئانآباد (سیان)seyan abad، نصرآباد و مرکز آن پیکان بود (ارباب اصفهانی، ص 106، 319ـ320). در همین دوره اعتمادالسلطنه (ج 4، ص 2186ـ 2187) پنبه ناحیه جرقویه را از حیث نرمی و سفیدی برتر از پنبههای دیگر شهرهای ایران و حتی مصر و هند دانسته است. به گفته وی (همانجا) پنبه کاغذی و گیوه پیکانی آن، که در آبادی پیکان بافته میشد، بسیار معروف بوده است. در 1322ش، برخی از آبادیهای آن را راهزنانی غارت کردند (شفیعی نیکآبادی، ص 134). حسینعلی رزمآرا که کتابش در 1332 ش، چاپ شده است، جمعیت جرقویه را حدود 300 ، 30 تن ضبط، و از شکارگاهی در آبادی رامشه که گورِخر در آن شکار میشده یاد کرده است (ج10، ص 55). وی همچنین (همانجا) به کرباسبافی زنان و وجود تیرهای از طوایف عرب در آبادی محمدآباد اشاره کرده است.
